Canaf Credit

Utangulizi na Historia ya Canaf Credit Tanzania

Canaf Credit Company Limited, inayofanya biashara chini ya jina la kibiashara la "GetLoan", imeibuka kama mmoja wa watoa huduma muhimu wa mikopo ya dijitali nchini Tanzania. Kampuni hii imejikita katika kutoa suluhisho za kifedha za haraka na rahisi kwa Watanzania, ikitumia teknolojia ya kisasa ya simu za mkononi.

Imesajiliwa rasmi kama Mtoa Huduma wa Mikopo Midogo Midogo wa Daraja la Pili chini ya Sheria ya Huduma Ndogo za Kifedha ya mwaka 2018, na inasimamiwa na Benki Kuu ya Tanzania (BOT). Leseni hii inathibitisha uhalali na uwezo wake wa kutoa huduma za kifedha kwa umma, ikifuata miongozo na kanuni zilizowekwa na mamlaka husika.

Ofisi kuu za Canaf Credit ziko katika Plot Na. 191, Jengo la Ubungo Plaza, Ghorofa ya Kwanza, Barabara ya Morogoro, Wilaya ya Ubungo, Dar es Salaam. Hii inawawezesha kufanya kazi katika kitovu cha biashara na mawasiliano nchini, ingawa huduma zao kwa kiasi kikubwa zinatolewa kidijitali. Kwa maswali au msaada, wateja wanaweza kuwasiliana nao kupitia simu kwa namba +255 765 971 921 au barua pepe kwa [email protected].

Ingawa tarehe kamili ya kuanzishwa kwake haijatolewa waziwazi, inaaminika kuwa Canaf Credit ilianza shughuli zake karibu na mwaka 2024, wakati ilipewa leseni na Benki Kuu ya Tanzania. Ni kampuni inayomilikiwa kibinafsi, na taarifa kuhusu wamiliki wake waanzilishi hazijafichuliwa hadharani.

Mfumo wa biashara wa Canaf Credit unategemea kabisa utoaji wa mikopo ya dijitali isiyo na dhamana kupitia programu yake ya Android iitwayo "GetLoan" na pia kupitia mfumo wa USSD. Soko lao lengwa ni raia wa Tanzania walioajiriwa au wanaojiajiri, wenye umri wa miaka 18 hadi 55, wanaohitaji fedha za dharura au za muda mfupi. Wateja wao wengi wanatoka maeneo ya mijini na pembezoni mwa miji, wakiwemo wafanyakazi wa mshahara, wafanyabiashara wadogo, na wajasiriamali.

Bidhaa za Mikopo, Riba, Ada, na Masharti

Canaf Credit kupitia programu yake ya GetLoan, inatoa aina moja kuu ya bidhaa ya mkopo: mikopo ya kibinafsi ya muda mfupi. Mikopo hii inalenga kutoa ufumbuzi wa haraka kwa mahitaji ya kifedha ya kila siku au dharura.

Kiasi cha Mikopo

• Kiasi cha chini kabisa cha mkopo kinachotolewa ni TZS 2,000. Hiki ni kiasi kidogo sana kinachoruhusu watu wengi wenye mahitaji madogo ya kifedha kupata huduma.
• Kiasi cha juu kabisa cha mkopo kinachotolewa ni TZS 100,000. Hiki kinafanya GetLoan kuwa chaguo zuri kwa mahitaji ya kati ya kifedha.

Viwango vya Riba na Kiwango cha Riba cha Mwaka (APR)

Viwango vya riba vinavyotozwa na Canaf Credit vinatofautiana kulingana na kiasi cha mkopo na muda wa marejesho. Riba tambarare inaanzia 9% hadi 36% kama Kiwango cha Riba cha Mwaka (APR). Ni muhimu kuelewa tofauti kati ya riba tambarare na APR.

• Kwa mfano, mkopo wa TZS 1,000 kwa siku 90 utatozwa riba ya 9%. Hii inamaanisha utarejesha TZS 1,090. Kiwango cha Riba cha Mwaka (APR) kwa mkopo huu kitakuwa 36%. Mfano huu unaonyesha jinsi riba inavyoweza kuonekana ndogo kwa muda mfupi lakini inakuwa kubwa inapotazamwa kama APR.

Kama mtaalamu wa fedha, ninasisitiza umuhimu wa kuelewa APR kwa sababu inatoa picha kamili ya gharama halisi ya mkopo kwa kipindi cha mwaka.

Muda wa Kurejesha Mikopo

Mikopo ya Canaf Credit ina muda wa kurejesha unaoanzia siku 61 hadi siku 180. Hii inamaanisha unaweza kurejesha mkopo wako kati ya takriban miezi miwili na sita. Marejesho hufanywa kama malipo ya jumla mwishoni mwa kipindi cha mkopo (balloon payment).

Muundo wa Ada

Kuhusu ada, Canaf Credit imefanya mambo kuwa rahisi kwa wakopaji:

• Ada ya maombi/usindikaji: Hakuna ada inayotozwa kwa mwombaji wakati wa kuomba mkopo.
• Ada za kuchelewa: Taarifa kamili kuhusu ada za kuchelewa hazijafichuliwa waziwazi, hivyo ni muhimu kwa wakopaji kufahamu hili na kurejesha kwa wakati.
• Ada za usambazaji wa fedha: Hakuna ada maalum zinazotozwa kwa ajili ya usambazaji wa fedha za mkopo; fedha huwekwa moja kwa moja kwenye akaunti ya simu ya mteja.

Mahitaji ya Dhamana

Moja ya vivutio vikubwa vya mikopo ya Canaf Credit ni kwamba ni mikopo isiyo na dhamana. Hii inamaanisha huhitaji kuweka mali yoyote (kama nyumba, gari, au ardhi) kama dhamana ili kupata mkopo. Kampuni inategemea zaidi tathmini ya kidijitali ya ustahiki wako wa mkopo.

Mchakato wa Maombi, Uendeshaji, na Teknolojia

Mchakato wa kuomba mkopo kutoka Canaf Credit umeundwa kuwa rahisi na wa kidijitali kabisa, ukilenga kutoa huduma kwa haraka na ufanisi.

Njia za Maombi

Njia kuu ya kuomba mkopo ni kupitia programu yao ya simu:

• Programu ya Android ("GetLoan"): Inapatikana kwenye Google Play Store, ambapo watumiaji wanaweza kupakua na kusakinisha programu ili kuomba mkopo, kufuatilia salio, na kudhibiti marejesho.
• USSD: Ingawa imetajwa, namba maalum ya USSD haijaorodheshwa hadharani, hivyo programu ya simu ndiyo njia kuu inayojulikana.
• Hakuna tovuti maalum ya kuomba mkopo, ikisisitiza mbinu yao ya "simu kwanza".

Mchakato wa Utambulisho na Usajili (KYC)

Kama ilivyo kwa taasisi nyingi za kifedha Tanzania, Canaf Credit inahitaji uthibitisho wa utambulisho. Mchakato wa kidijitali unajumuisha:

• Uthibitishaji wa namba ya Kitambulisho cha Taifa (NIDA).
• Usajili wa namba ya simu ya mkononi.
• Kupakia nyaraka za kidijitali kama vile picha ya Kitambulisho na picha binafsi (selfie) kupitia programu.

Uchambuzi wa Mikopo na Utoaji Maamuzi

Canaf Credit inatumia algoriti yake maalum kutathmini ustahiki wa mkopo. Algoriti hii inazingatia:

• Historia ya miamala ya fedha za simu (M-Pesa, Tigo Pesa, Airtel Money).
• Rekodi za matumizi ya simu (call-detail records).
• Taarifa zingine za kijamii zinazopatikana kidijitali, kama inavyofanywa na watoa mikopo wengi wa dijitali nchini.

Njia za Usambazaji Fedha

Mara baada ya mkopo kuidhinishwa, fedha husambazwa kwa haraka kupitia:

• Uhamisho wa fedha za simu (M-Pesa, Tigo Pesa, Airtel Money).
• Uhamisho wa benki kwa akaunti zinazohusiana na mteja (ingawa hili halijathibitishwa rasmi, ni uwezekano).
• Ushirikiano na mawakala wa Wakala kwa ajili ya kuchukua fedha taslimu (hii pia haijathibitishwa).

Ukusanji wa Mikopo na Marejesho

Mchakato wa ukusanji na marejesho pia ni wa kidijitali:

• Makato ya moja kwa moja ya fedha za simu kwenye tarehe ya kulipa mkopo.
• Vikumbusho vya SMS na ndani ya programu kabla na baada ya tarehe ya malipo.
• Kwa wakopaji wanaochelewa kulipa kwa zaidi ya siku 30, inawezekana Canaf Credit kutumia mawakala wa ukusanyaji wa madeni wa nje.

Programu ya Simu ya GetLoan na Ufikiaji

Programu ya "GetLoan" inapatikana tu kwa watumiaji wa Android kwenye Google Play Store. Kwa sasa, hakuna toleo la programu kwa watumiaji wa iOS (Apple App Store). Programu ina wastani wa alama 4.1 kati ya 5, kulingana na maoni ya watumiaji takriban 240. Watumiaji wengi wanasifu kasi na urahisi wa programu, ingawa kuna baadhi ya malalamiko kuhusu APR kubwa kwa wale wanaochelewa kulipa au kurejesha mkopo.

Sifa za programu ni pamoja na kuomba mikopo, kuangalia salio la mkopo, kupanga ratiba za marejesho, na huduma ya gumzo ya msaada kwa wateja. Ingawa hakuna tovuti rasmi ya kampuni, Canaf Credit ina ukurasa wa LinkedIn kwa wafanyakazi wake, lakini haina akaunti za Facebook au Twitter zinazotumika kikamilifu.

Canaf Credit ina leseni ya kutoa huduma nchi nzima. Ingawa mtandao wake wa mawakala haujafafanuliwa wazi, inawezekana inafanya kazi zaidi Dar es Salaam, Mwanza, na Arusha kulingana na eneo la ofisi zake. Idadi ya watumiaji wa programu inakadiriwa kuwa kati ya 10,000 na 50,000, huku watumiaji wakuu wakiwa wafanyakazi wa mshahara (60%) na wajasiriamali wadogo (40%).

Hali ya Udhibiti, Nafasi Sokoni, na Ulinganisho na Washindani

Canaf Credit inafanya kazi chini ya uangalizi mkali wa Benki Kuu ya Tanzania, kuhakikisha inafuata sheria na kanuni zote zinazohusiana na sekta ya fedha.

Hali ya Leseni na Usimamizi

Kama ilivyoelezwa hapo awali, Canaf Credit ina leseni ya Huduma Ndogo za Kifedha ya Daraja la Pili kutoka Benki Kuu ya Tanzania. Hii inamaanisha kuwa kampuni inakidhi mahitaji ya mtaji na kuripoti taarifa za kifedha kama inavyotakiwa na Sheria ya Huduma Ndogo za Kifedha ya mwaka 2018.

Pia, inafuata miongozo ya Benki Kuu ya Tanzania ya mwaka 2020 kuhusu utoaji mikopo ya dijitali, ikiwemo ukomo wa viwango vya APR na miongozo ya utoaji mikopo kwa uwajibikaji. Kampuni inatarajiwa kufuata Sheria ya Ulinzi wa Data ya Tanzania ya mwaka 2022, ingawa hili halijathibitishwa rasmi. Hadi sasa, hakuna adhabu au hatua za kisheria zilizoripotiwa hadharani dhidi ya Canaf Credit.

Canaf Credit inahakikisha uwazi wa gharama za mikopo na viwango vya APR ndani ya programu yake na inatoa msaada wa wateja kupitia gumzo ndani ya programu na barua pepe, ikiwa ni sehemu ya hatua zake za ulinzi wa watumiaji.

Nafasi Sokoni na Washindani

Katika soko la mikopo ya dijitali nchini Tanzania, ambalo lina watoa huduma zaidi ya 50 wenye leseni, Canaf Credit inachukuliwa kama mchezaji mdogo lakini anayekua kwa kasi. Inakadiriwa kuwa na takriban 2% ya soko la mikopo midogo midogo ya dijitali. Programu yake imeonyesha ukuaji wa karibu 150% mwaka hadi mwaka kwa idadi ya usakinishaji.

Washindani wake wakuu ni pamoja na:

• Flexi Cash (Sharp Financial Services): Inatoa mikopo ya muda mfupi kama GetLoan, lakini inaweza kuwa na viwango vya APR vya juu zaidi.
• OnePesa (Baromo Micro Credit): Inajikita zaidi kwenye mfumo wa USSD na ina mtandao mpana wa mawakala.

Tofauti kuu za Canaf Credit zinazoifanya ijipambanue ni pamoja na kiasi chake cha chini kabisa cha mkopo (TZS 2,000) na mchakato wake kamili wa kidijitali ambao ni rahisi na wa haraka.

Mwelekeo wa Ukuaji na Mipango ya Upanuzi

Canaf Credit ina mipango ya kupanua huduma zake. Imetangaza mpango wa kuanzisha bidhaa ya mikopo kwa ajili ya biashara ndogo ndogo (micro-SME loans) mnamo mwaka 2026. Pia inachunguza uwezekano wa ushirikiano kwa ajili ya ufadhili wa mauzo katika maduka ya rejareja.

Kwa sasa, ina ushirikiano usio rasmi na watoa huduma wa fedha za simu (Vodacom, Airtel), lakini hakuna ushirikiano rasmi na benki au makampuni ya simu uliotangazwa.

Ushauri Muhimu kwa Wakopaji Watakaohitajika

Kwa kuwa Canaf Credit (GetLoan) inatoa mikopo ya dijitali, ni muhimu kwa wakopaji kuwa na uelewa mpana kabla ya kuomba mkopo. Kama mtaalamu wa fedha, ninatoa ushauri ufuatao:

1. Soma na Uelewe Masharti: Kabla ya kukubali mkopo wowote, soma kwa makini masharti na vigezo vyote. Hakikisha unaelewa vizuri kiasi cha riba (APR), muda wa kurejesha, na ada zozote zinazoweza kutozwa, hasa zile za kuchelewa.
2. Linganisha na Watoa Huduma Wengine: Kabla ya kufanya uamuzi, tumia muda kulinganisha huduma za Canaf Credit na zile za washindani wake. Angalia viwango vya riba, kiasi cha mikopo, na muda wa marejesho ili kupata ofa bora inayokufaa.
3. Kopa Kiasi Unachoweza Kurejesha: Kamwe usikope fedha nyingi kuliko uwezo wako wa kurejesha. Mikopo ya dijitali ni rahisi kupatikana, lakini inaweza kuwa mzigo mkubwa ikiwa hutarejesha kwa wakati. Panga bajeti yako na uhakikishe una chanzo cha uhakika cha kurejesha mkopo.
4. Fahamu Kiwango cha Riba cha Mwaka (APR): Zingatia APR badala ya riba tambarare pekee. APR inakupa picha kamili ya gharama halisi ya mkopo kwa mwaka, hivyo kukusaidia kufanya uamuzi sahihi.
5. Tumia Huduma kwa Wateja: Ikiwa una maswali au wasiwasi wowote kuhusu mkopo wako, usisite kuwasiliana na huduma kwa wateja ya Canaf Credit. Wanaweza kukupa ufafanuzi na msaada unaohitaji.
6. Jilinde na Taarifa Zako: Hakikisha unatumia programu salama na hutoa taarifa zako za kibinafsi kwa uangalifu. Linda namba zako za siri na usishiriki na mtu yeyote.
7. Jenga Historia Nzuri ya Mikopo: Kurejesha mikopo yako kwa wakati kutakujengea historia nzuri ya mikopo, ambayo inaweza kukusaidia kupata mikopo mikubwa zaidi au kwa masharti nafuu hapo baadaye.

Canaf Credit inatoa suluhisho la haraka kwa mahitaji ya kifedha, lakini kama ilivyo kwa huduma yoyote ya kifedha, ni muhimu kuwa mwangalifu na mwenye taarifa kamili ili kuepuka matatizo ya kifedha.