Muhtasari wa Kampuni na Historia Nchini Tanzania
Dexintec Finance Tanzania Limited ni taasisi ya kifedha iliyosajiliwa rasmi na Benki Kuu ya Tanzania (BoT) kama mtoa huduma wa mikopo midogo midogo wa Daraja la Pili. Uidhinishaji huu unairuhusu kampuni kutoa huduma za mikopo ya kidijitali kupitia jukwaa lake la Easybuy kote nchini. Kampuni hii ilianzishwa kati ya mwaka 2020 na 2022, ikionyesha ari yake ya kuleta mapinduzi katika sekta ya fedha nchini Tanzania kwa kutumia teknolojia ya kisasa.
Dexintec Finance inamilikiwa na wawekezaji binafsi wa teknolojia ya kifedha kutoka kote barani Afrika, na inafanya kazi kama kampuni tanzu ndani ya kundi kubwa la Dexintec lenye uwepo katika nchi mbalimbali za Afrika. Mfumo wake wa biashara unajikita katika utoaji wa mikopo midogo midogo ya kidijitali, hasa kwa njia ya programu ya simu ya mkononi ya Easybuy. Mfumo huu unajumuisha mchakato kamili wa kidijitali kuanzia usajili, tathmini ya mikopo, hadi ulipaji wa fedha, bila kuhitaji wateja kutembelea ofisi mara kwa mara.
Wateja walengwa wa Dexintec Finance ni pamoja na wafanyakazi wanaopokea mishahara, pamoja na wafanyabiashara wadogo wadogo wenye umri wa miaka 18 hadi 45, ambao huishi katika miji mikubwa kama vile Dar es Salaam, Arusha, Mwanza, na Dodoma. Kampuni inalenga hasa wale ambao hawana akaunti za benki au hawahudumiwi ipasavyo na taasisi za kifedha za jadi, hivyo ikichangia katika ujumuishaji wa kifedha. Uongozi wa Dexintec Finance nchini Tanzania unajumuisha wataalamu kama vile Mkurugenzi Mtendaji wa Nchi, Nelly Rose B., Meneja Mwandamizi wa Tathmini ya Mikopo, Anganile Ipyana, Kiongozi wa Ukusanyaji wa Madeni, Abeid Meshack, na Mkuu wa Bidhaa na Uchambuzi, Edward Githinji, wote wakiwa na uzoefu mkubwa katika sekta ya fedha.
Bidhaa na Huduma za Mikopo Zinazotolewa na Easybuy
Huduma kuu ya mikopo inayotolewa na Dexintec Finance kupitia jukwaa la Easybuy ni mkopo wa matumizi ya kibinafsi au kwa biashara ndogo. Mikopo hii imeundwa mahsusi kukidhi mahitaji ya haraka ya kifedha ya Watanzania. Hapa chini ni maelezo ya kina kuhusu bidhaa na huduma hizi:
- Kiasi cha Mikopo: Wateja wanaweza kuomba mikopo kuanzia Shilingi za Kitanzania 10,000 (elfu kumi) kama kiwango cha chini, hadi Shilingi za Kitanzania 1,000,000 (milioni moja) kama kiwango cha juu. Viwango hivi vimeundwa ili kuwafikia watu wenye mahitaji mbalimbali, kuanzia madogo hadi yale yanayohitaji kiasi kikubwa zaidi cha fedha.
- Viwango vya Riba: Riba kwa mikopo ya Easybuy inatofautiana kuanzia asilimia 12% hadi 36% kwa mwaka (APR). Ni muhimu kwa wakopaji kuelewa kuwa kiwango halisi cha riba kinaweza kutegemea kiasi cha mkopo, muda wa kulipa, na historia ya mkopo ya mteja. Viwango hivi viko wazi na vinaonyeshwa wakati wa mchakato wa maombi.
- Muda wa Kulipa: Mikopo ya Easybuy inatolewa kwa muda mfupi hadi wa kati, kuanzia siku 91 (miezi mitatu) hadi siku 365 (miezi kumi na mbili). Unyumbufu huu unawawezesha wakopaji kuchagua muda unaowafaa kulingana na uwezo wao wa kifedha.
- Ada na Tozo: Dexintec Finance haijaweka wazi ada za kuanzisha mkopo (origination fee). Hata hivyo, kuna uwezekano wa kutozwa ada za ucheleweshaji wa malipo na ada za usindikaji, kulingana na makubaliano ya mkopo. Ni muhimu kwa wakopaji kusoma na kuelewa masharti yote kabla ya kukubali mkopo.
- Dhamana: Mikopo inayotolewa na Easybuy haina dhamana yoyote ya kimwili. Hii inamaanisha kuwa wakopaji hawahitaji kuweka mali yoyote kama nyumba, gari, au ardhi kama dhamana, jambo ambalo linarahisisha upatikanaji wa mikopo kwa wale wasio na mali hizo.
Mchakato wa maombi ni rahisi na wa kidijitali kabisa. Wateja wanaweza kuomba mkopo kupitia programu ya Easybuy kwenye simu zao za Android au kupitia tovuti. Utaratibu wa utambuzi wa mteja (KYC) unatumia mfumo wa kidijitali unaolingana na Sheria ya Kuzuia Utakatishaji Fedha (AML Act Cap 423), ikijumuisha uthibitisho wa kitambulisho cha Taifa (NIDA API), picha ya selfie, na upakiaji wa nyaraka zingine zinazohitajika. Mfumo wa tathmini ya mikopo unatumia teknolojia ya kisasa ya akili bandia (AI) na algoriti za kujifunza kwa mashine (machine learning) kuchambua data mbalimbali, ikiwemo tabia za matumizi ya simu na historia ya malipo, na kutoa uamuzi wa mkopo ndani ya dakika chache. Baada ya mkopo kuidhinishwa, fedha huweza kutolewa kupitia M-Pesa, Tigo Pesa, Airtel Money, uhamisho wa benki (kama CRDB, NMB), au hata kukusanywa kwa fedha taslimu katika maeneo maalum ya mawakala.
Hali ya Udhibiti, Teknolojia na Nafasi Sokoni
Dexintec Finance inafanya kazi chini ya uangalizi mkali wa Benki Kuu ya Tanzania, ikiwa na leseni ya Daraja la Pili ya kutoa mikopo ya kidijitali. Hii inahakikisha kwamba kampuni inafuata viwango vyote vya udhibiti, ikiwemo sheria za kuzuia utakatishaji fedha (AML/CFT) chini ya Sheria ya Kupambana na Utakatishaji Fedha Sura ya 423, na miongozo ya Benki Kuu ya Tanzania kuhusu mikopo ya kidijitali. Kwa upande wa ulinzi wa watumiaji, kampuni inasisitiza uwazi katika ufichuaji wa viwango vya riba, uhifadhi wa kumbukumbu za miaka 10 kama sheria inavyotaka, na ulinzi wa data za kibinafsi kulingana na Sheria ya Ulinzi wa Data Binafsi ya 2022. Hadi sasa, hakuna ripoti za adhabu za umma au hatua za utekelezaji zilizochukuliwa dhidi ya Dexintec Finance, jambo linaloashiria utiifu wake kwa kanuni.
Kwa upande wa teknolojia, programu ya simu ya Easybuy ya Android inapatikana kwenye Google Play Store na imepakuliwa zaidi ya mara 100,000, ikiwa na wastani wa nyota 4 za kuridhika kwa watumiaji. Programu hii inatoa huduma kama vile maombi ya mkopo ya papo hapo, kikokotoo cha mkopo, ratiba ya malipo, gumzo la huduma kwa wateja, na uwezo wa kuingia kwa kutumia alama za vidole au utambuzi wa uso. Hata hivyo, upatikanaji wa programu hii kwa watumiaji wa iOS bado haujathibitishwa. Uwepo wa kidijitali wa Dexintec Finance unajumuisha pia tovuti yake, barua pepe kwa ajili ya usaidizi wa wateja, na namba ya simu ya huduma kwa wateja (+255 760 465 423).
Kimkakati, Dexintec Finance inashindana na taasisi nyingine za mikopo ya kidijitali nchini Tanzania kama vile Sava Tech (SAVA), Y9 Microfinance (Y9), Kuza Capital (KUZACAPITAL), na Baromo (ONEPESA). Tofauti yake kuu inatokana na mkazo wake katika mfumo wa "Nunua Sasa, Lipa Baadaye" (BNPL) kwa simu mahiri, matumizi ya akili bandia katika tathmini ya mikopo, na mfumo wake wa mikopo isiyo na dhamana. Kampuni ina mipango kabambe ya ukuaji, ikiwemo upanuzi hadi miji mingine ya pili, kuanzisha mikopo inayokatwa moja kwa moja kutoka kwenye mishahara, na kushirikiana kimkakati na kampuni za simu.
Uzoefu wa Wateja na Ushauri kwa Wakopaji
Kuhusu uzoefu wa wateja, maoni chanya mara nyingi hujikita kwenye kasi ya mchakato wa maombi na urahisi wa kupata mkopo. Wateja wengi wanathamini uwezo wa kupata fedha haraka pale wanapozihitaji. Hata hivyo, kuna malalamiko yasiyothibitishwa yanayoelekezwa kwenye uwazi wa ada za ucheleweshaji wa malipo na nyakati za kusubiri huduma kwa wateja. Licha ya hayo, Dexintec Finance inatoa huduma ya msaada kwa wateja saa 24 kwa siku, siku saba kwa wiki, kupitia namba ya simu na gumzo ndani ya programu, ikionyesha kujitolea kwake katika kutoa msaada wa kutosha.
Kwa wakopaji watarajiwa nchini Tanzania, ni muhimu kuzingatia mambo kadhaa kabla ya kuomba mkopo kutoka Dexintec Finance au taasisi nyingine yoyote ya kifedha:
- Fahamu Viwango vya Riba na Ada Zote: Kabla ya kukubali mkopo, hakikisha umesoma na kuelewa viwango vyote vya riba na ada zozote zinazohusika, ikiwemo ada za usindikaji na ucheleweshaji. Uliza maswali yote unayofikiri ni muhimu ili kuepuka mshangao baadaye.
- Hakikisha Unaweza Kulipa Mkopo: Fanya tathmini ya kina ya uwezo wako wa kifedha. Usikope kiasi ambacho unajua kitakuwa kigumu kukilipa. Kuchelewa kulipa kunaweza kusababisha adhabu na pia kuharibu historia yako ya mikopo.
- Soma Masharti na Vigezo kwa Uangalifu: Mikataba ya mikopo ina masharti na vigezo muhimu. Hakikisha umesoma na kuelewa kila kifungu kabla ya kutia saini au kukubali kidijitali.
- Tumia Programu kwa Usahihi: Jifunze jinsi ya kutumia programu ya Easybuy kwa ufanisi. Hakikisha unajaza taarifa sahihi na kamili ili kuepuka ucheleweshaji wa maombi au kukataliwa.
- Wasiliana na Huduma kwa Wateja: Ikiwa una maswali au unakumbana na changamoto, usisite kuwasiliana na huduma kwa wateja wa Dexintec Finance. Wanaweza kukupa ufafanuzi na msaada unaohitajika.
- Linganisha na Wakopeshaji Wengine: Kabla ya kuchukua mkopo, linganisha masharti na viwango vya riba kutoka kwa wakopeshaji wengine wenye leseni nchini Tanzania ili kuhakikisha unapata ofa bora zaidi.
- Jihadharini na Mikopo Isiyo na Leseni: Hakikisha unafanya biashara na taasisi za kifedha ambazo zimesajiliwa na Benki Kuu ya Tanzania. Hii inakupa ulinzi wa kisheria na inahakikisha unafanya kazi na mtoa huduma anayeaminika.
Linganisho na Washindani na Mtazamo wa Baadaye
Katika soko la mikopo ya kidijitali nchini Tanzania, Dexintec Finance kupitia Easybuy imeweza kujitofautisha kwa njia kadhaa muhimu. Tofauti ya kwanza na muhimu ni mwelekeo wake mahususi wa "Nunua Sasa, Lipa Baadaye" (BNPL), hasa kwa ununuzi wa simu mahiri. Ingawa washindani kama Sava Tech, Y9 Microfinance, Kuza Capital na Baromo pia wanatoa mikopo ya haraka, Dexintec inajizolea sifa kwa uwezo wake wa kuwezesha upatikanaji wa vifaa vya kidijitali, ambayo ni muhimu katika uchumi wa kidijitali wa sasa. Mfumo wake wa tathmini ya mikopo unaotumia akili bandia (AI) unaiwezesha kutoa maamuzi ya haraka na sahihi zaidi, hata kwa watu ambao hawana historia rasmi ya mikopo na benki, ikilinganishwa na mifumo ya jadi au hata baadhi ya mifumo ya kidijitali isiyotumia AI kwa kina.
Kutokuwepo kwa mahitaji ya dhamana ni jambo lingine muhimu linalowatofautisha Dexintec Finance. Hii inafungua fursa kwa sehemu kubwa ya Watanzania ambao hawana mali za kuweka kama dhamana lakini wana uwezo wa kulipa mikopo. Mfumo huu unachangia kwa kiasi kikubwa katika juhudi za ujumuishaji wa kifedha nchini. Wakati washindani wengine wanaweza kuwa na masharti magumu zaidi au kulenga makundi tofauti ya wateja, Dexintec inajikita katika kuwawezesha wafanyakazi na wafanyabiashara wadogo katika miji mikubwa.
Kwa mtazamo wa baadaye, Dexintec Finance ina mipango kabambe ya upanuzi. Kampuni inalenga kupanua huduma zake zaidi ya miji mikuu ya Dar es Salaam, Arusha, Mwanza, na Dodoma, na kufikia miji mingine ya pili. Kuanzishwa kwa mikopo inayokatwa moja kwa moja kutoka kwenye mishahara (payroll-deduct loans) kunaweza kuongeza usalama na ufanisi wa ukusanyaji wa madeni, huku pia ikitoa njia rahisi zaidi ya ulipaji kwa wafanyakazi. Ushirikiano wa kimkakati na kampuni za simu (telcos) unaweza kufungua fursa mpya za data na usambazaji, kuimarisha mfumo wao wa tathmini ya mikopo na kupanua wigo wa wateja. Uwezo wa kampuni huu wa kugeuka na kutumia teknolojia ya kisasa, pamoja na leseni yake kutoka Benki Kuu, unaiweka katika nafasi nzuri ya kuendelea kukua na kuwa na athari chanya katika maendeleo ya kifedha nchini Tanzania.
