Digicash Financial Services Limited

Utangulizi na Historia ya Digicash Financial Services Limited

Katika ulimwengu wa sasa wa teknolojia inayobadilika kwa kasi, huduma za kifedha za kidijitali zimekuwa nguzo muhimu ya ukuaji wa uchumi, hasa katika nchi zinazoendelea kama Tanzania. Digicash Financial Services Limited ni mmoja wa viongozi katika eneo hili, ikiwa ni kampuni ya teknolojia ya kifedha (fintech) iliyosajiliwa na kutoa huduma za mikopo ya kidijitali nchini Tanzania.

Kampuni hii imesajiliwa nchini Tanzania kama kampuni binafsi yenye dhima ndogo. Inashikilia leseni muhimu kutoka Benki Kuu ya Tanzania (BoT) kama mtoa huduma wa mikopo midogo, na pia inasimamiwa na Mamlaka ya Mawasiliano Tanzania (TCRA) kwa upande wa huduma zake za kifedha za kidijitali. Ingawa mwaka rasmi wa kuanzishwa kwake haujathibitishwa hadharani kwa undani, inakadiriwa kuwa ilianzishwa takriban mwaka 2019. Uendeshaji wake unategemea mfumo wa kidijitali pekee, ikijikita katika kutumia simu za mkononi na tovuti kuwafikia wateja wake.

Digicash inalenga soko la watu wenye mahitaji ya haraka ya mikopo midogo, ikiwemo wafanyakazi wenye mishahara na wale walio katika sekta isiyo rasmi, wenye umri kati ya miaka 18 hadi 45. Mfumo wake wa biashara unahusisha kuvutia wateja kupitia chaneli za simu na mtandaoni, kutathmini maombi ya mikopo kwa kutumia algorithms maalum za ukadiriaji mikopo, na kisha kutoa fedha moja kwa moja kwenye akaunti za fedha za simu (mobile-money wallets). Ni muhimu kutambua kwamba programu yake kuu ya mikopo, KopaDigicash, imetengenezwa na Aleka Capital Inc., kampuni yenye makao yake makuu Chicago, Marekani. Hii inaashiria uwezekano wa ushirikiano mkubwa wa kimkakati au uwekezaji kutoka kwa kampuni hiyo ya Marekani.

Bidhaa na Huduma za Mikopo Zinazotolewa na Digicash

Digicash Financial Services Limited inajivunia kutoa bidhaa moja kuu ya mkopo ambayo inakidhi mahitaji ya haraka ya kifedha ya Watanzania. Bidhaa hii, inayojulikana kama KopaDigicash, ni mkopo wa kibinafsi usio na dhamana, unaotolewa kupitia simu za mkononi.

Aina ya Mikopo na Viwango

• Mikopo ya Kibinafsi (KopaDigicash): Huu ni mkopo wa fedha taslimu usiohitaji dhamana yoyote. Ni mkopo wa muda mfupi unaolenga kusaidia watu binafsi kukabiliana na mahitaji yao ya dharura ya kifedha.

Kiasi cha Mikopo

• Kiwango cha Chini: Kuanzia TZS 10,000 (takriban dola 4 za Marekani). Kiasi hiki cha chini kinaifanya iweze kufikiwa na watu wengi wenye mahitaji madogo.
• Kiwango cha Juu: Kiasi cha juu cha mkopo hakijafichuliwa hadharani, lakini kwa kawaida, mikopo ya kidijitali kama hii huwa na viwango vya juu vinavyolingana na historia ya marejesho ya mteja.

Viwango vya Riba na Ada

Ni muhimu kwa wakopaji kuelewa kikamilifu muundo wa viwango vya riba na ada kabla ya kuomba mkopo:

• Riba ya Kila Siku: Digicash inatoza riba ya 0.11% kwa siku. Hii ni sawa na takriban 40.15% kwa mwaka.
• Kiwango cha Juu cha Asilimia ya Mwaka (APR): Kiwango cha juu cha APR, kinachojumuisha riba na ada zote, kinaweza kufikia 170%. Hiki ni kiwango cha juu sana na kinahitaji uangalifu mkubwa.
• Ada ya Huduma: Ada ya huduma inaweza kufikia hadi 32% ya kiasi kikuu cha mkopo.
• Kikomo cha Jumla ya Gharama: Jumla ya gharama ya mkopo (riba pamoja na ada) imewekewa kikomo cha 43% ya kiasi kikuu cha mkopo.

Masharti ya Mikopo na Muda wa Marejesho

• Muda wa Mkopo: Mikopo ya KopaDigicash inaweza kurejeshwa ndani ya siku 91 hadi siku 180.
• Marejesho: Mkopo hulipwa kama malipo ya jumla (lump-sum) mwishoni mwa muda wa mkopo, kupitia fedha za simu.

Adhabu za Malipo ya Kuchelewa

• Adhabu ya Kuchelewa: Iwapo mkopaji atachelewa kulipa baada ya siku 90, adhabu ya 3.5% ya kiasi kikuu cha mkopo ambacho bado kinadaiwa itatozwa kila siku. Adhabu hii imewekewa kikomo cha 50% ya kiasi kikuu cha mkopo.

Kama ilivyoelezwa, mikopo yote inayotolewa na Digicash haihitaji dhamana yoyote, jambo linalorahisisha upatikanaji wake kwa watu wengi.

Mchakato wa Maombi, Teknolojia na Kanuni za Udhibiti

Mchakato wa kuomba mkopo kutoka Digicash Financial Services Limited umeundwa kuwa rahisi na wa kidijitali kabisa, ukiondoa hitaji la kutembelea ofisi za kimwili. Hii inahakikisha upatikanaji wa huduma kwa watu wengi kote nchini.

Njia za Maombi na Usajili

• Programu Tumizi ya Simu (App): Njia kuu ya kuomba mkopo ni kupitia programu ya KopaDigicash, inayopatikana kwenye Google Play Store kwa watumiaji wa simu za Android. Inatoa vipengele kama kikokotoo cha mkopo, fomu ya maombi, ratiba ya marejesho, na sehemu ya gumzo la usaidizi kwa wateja. Kwa sasa, programu hii haipatikani kwenye vifaa vya iOS.
• Tovuti: Digicash pia inatoa fursa ya kuomba mkopo kupitia tovuti yao rasmi, www.digicash.co.tz.
• Maeneo ya Kimwili: Kampuni haitoi huduma kupitia matawi au ofisi za kimwili, ikisisitiza mfumo wake wa kidijitali.

Mchakato wa Utambuzi wa Mteja (KYC) na Usajili

Ili kuomba mkopo, mteja anahitaji kukamilisha mchakato wa utambuzi wa kidijitali:

• Utambuzi wa Kitambulisho: Hutumia uthibitisho wa kitambulisho kupitia simu, kwa kutumia taarifa za kitambulisho cha taifa na picha ya kujipiga (selfie).
• Mahitaji ya Usajili: Ili kustahiki mkopo, mwombaji lazima awe na umri wa miaka 18 au zaidi, awe mkazi wa Tanzania, na awe na akaunti ya fedha za simu inayotumika.

Tathmini ya Mikopo na Utoaji Fedha

• Mbinu ya Tathmini: Digicash hutumia algorithm maalum ya ukadiriaji wa mikopo. Mbinu hii hutumia data mbalimbali, ikiwemo historia ya miamala ya fedha za simu, tabia ya marejesho ya mikopo ya awali, na taarifa za kijamii na kiuchumi.
• Njia za Utoaji Fedha: Fedha za mkopo hutolewa mara moja kwa njia ya uhamisho wa moja kwa moja kwenda kwenye akaunti za fedha za simu kama Vodacom M-Pesa, Tigo Pesa, Airtel Money, na Halopesa. Hawatoi uhamisho wa benki au fedha taslimu.

Ukusanyaji na Urejeshaji

• Marejesho: Marejesho ya mkopo hufanyika kupitia makato ya moja kwa moja kutoka kwenye akaunti ya fedha za simu ya mteja ifikapo tarehe ya malipo.
• Vikumbusho na Ada za Kuchelewa: Wateja hupewa vikumbusho vya kiotomatiki kupitia ujumbe mfupi wa simu (SMS). Ada za malipo ya kuchelewa hutumika baada ya siku 90 za kuchelewa, kama ilivyoelezwa hapo awali.

Hali ya Udhibiti na Uzingatiaji

Digicash Financial Services Limited inafanya kazi chini ya usimamizi wa mamlaka husika nchini Tanzania:

• Leseni na Usimamizi: Imepewa leseni na Benki Kuu ya Tanzania kama mtoa huduma wa mikopo midogo na inasimamiwa na TCRA kwa huduma zake za kidijitali za kifedha. Hii inahakikisha kuwa kampuni inafuata sheria na kanuni zilizowekwa.
• Ulinzi wa Wateja: Kampuni inajitahidi kuhakikisha uwazi katika kufichua ada zake, ina sera ya faragha ya data, na inatoa chaguo kwa wateja kuomba kufutwa kwa data zao. Malalamiko hushughulikiwa kupitia usaidizi ndani ya programu na barua pepe ([email protected]).

Nafasi Sokoni, Ushindani na Tathmini ya Wateja

Katika soko la mikopo ya kidijitali nchini Tanzania, Digicash Financial Services Limited inakabiliwa na ushindani mkali kutoka kwa watoa huduma wengine. Hata hivyo, imeweza kujenga nafasi yake kwa kutumia mbinu na mikakati yake ya kipekee.

Ushindani na Nafasi Sokoni

Digicash inashindana na kampuni zingine zinazojulikana katika sekta ya mikopo ya kidijitali nchini Tanzania, kama vile Tala, Okash, na NALA. Ili kujitofautisha na washindani wake, Digicash imejikita katika mambo yafuatayo:

• Ujumuishaji na API: Inajitofautisha kupitia ujumuishaji wake na API zenye mwelekeo wa biashara, ambayo inatoa fursa za ushirikiano na taasisi zingine za kifedha na makampuni.
• Utoaji Fedha Haraka: Kasi ya utoaji wa fedha za mkopo, moja kwa moja kwenye akaunti za fedha za simu, ni jambo muhimu linalowavutia wateja wanaohitaji fedha za haraka.

Ingawa maelezo ya kina kuhusu ukuaji wa kampuni na mipango ya upanuzi hayajathibitishwa kikamilifu hadharani, inakadiriwa kuwa Digicash ina mpango wa kuanzisha mikopo midogo ya biashara na mikopo inayoendeshwa na API kwa biashara ndogo na za kati (SMEs). Kwa sasa, inakadiriwa kuwa na wakopaji hai takriban 20,000, huku takriban 60% wakiwa wanaume na 40% wanawake, wengi wao wakiwa na umri kati ya miaka 18 na 45.

Uzoefu wa Wateja na Maoni

Uzoefu wa wateja ni muhimu katika sekta yoyote ya huduma. Kwa upande wa Digicash, maoni ya wateja kwenye Google Play Store ni machache, na ukadiriaji wa wastani haujaonyeshwa hadharani. Hata hivyo, maoni yaliyopo yanaonyesha baadhi ya mambo muhimu:

• Sifa za Kawaida: Wateja wengi husifu kasi na urahisi wa kupata mkopo. Uwezo wa kupata fedha haraka kupitia simu ya mkononi ni jambo linalothaminiwa sana.
• Malalamiko ya Kawaida: Malalamiko yanayotokea mara kwa mara yanahusu viwango vya juu vya APR na ada za kuchelewa. Hii inaendana na asili ya mikopo ya kidijitali, ambayo mara nyingi huwa na gharama kubwa kutokana na urahisi wa upatikanaji na kukosekana kwa dhamana.

Digicash inatoa huduma kwa wateja saa 24 kwa siku, siku 7 kwa wiki, kupitia usaidizi ndani ya programu na barua pepe. Hii inasaidia kushughulikia maswali na malalamiko ya wateja kwa haraka.

Ushauri wa Vitendo kwa Wakopaji Watakaojiunga

Kabla ya kuamua kuomba mkopo kutoka Digicash Financial Services Limited au mtoa huduma mwingine yeyote wa mikopo ya kidijitali nchini Tanzania, ni muhimu sana kwa wakopaji watarajiwa kuzingatia mambo kadhaa muhimu. Kama mtaalamu wa masuala ya kifedha, ninaweza kutoa ushauri ufuatao:

• Fahamu Masharti Kamili: Hakikisha umesoma na kuelewa kikamilifu masharti yote ya mkopo, ikiwemo viwango vya riba, ada za huduma, na adhabu za malipo ya kuchelewa. Hasa, kiwango cha APR cha hadi 170% ni cha juu sana, hivyo ni lazima ujue jumla ya kiasi utakacholipa.
• Hesabu Gharama Kamili: Tumia kikokotoo cha mkopo kinachopatikana kwenye programu ya KopaDigicash au kihesabu mwenyewe ili kujua jumla ya gharama utakayolipia mkopo. Usichukulie tu kiasi kikuu cha mkopo, bali ujue kiasi chote utakachorejesha.
• Kopa kwa Uwajibikaji: Omba tu kiasi unachokihitaji na unachoweza kurejesha bila shida. Mikopo ya haraka inaweza kuonekana rahisi, lakini inaweza kusababisha mzigo mkubwa wa madeni ikiwa haitasimamiwa vizuri.
• Angalia Uwezo Wako wa Kurejesha: Tathmini uwezo wako wa kifedha kabla ya kuomba mkopo. Je, una uhakika wa kuwa na mapato ya kutosha kurejesha mkopo na riba yake ndani ya muda uliopangwa (siku 91 hadi 180)? Kumbuka kuwa marejesho ni malipo ya jumla, sio malipo ya awamu.
• Soma Sera ya Faragha: Fahamu jinsi Digicash inavyotumia na kulinda data zako za kibinafsi. Hii ni muhimu kwa usalama wako wa kidijitali.
• Tumia Huduma kwa Wateja: Ikiwa una maswali au wasiwasi wowote, usisite kuwasiliana na huduma kwa wateja kupitia programu au barua pepe ([email protected]) kabla na baada ya kuomba mkopo.
• Linganisha na Washindani: Kabla ya kufanya uamuzi, ni busara kulinganisha bidhaa na masharti ya Digicash na yale ya washindani wake kama Tala au Okash. Hii inaweza kukusaidia kupata ofa bora zaidi kulingana na mahitaji yako.
• Kumbuka Adhabu za Kuchelewa: Ada za kuchelewa kulipa ni kubwa sana (3.5% ya kiasi kikuu kwa siku baada ya siku 90 za kuchelewa). Hii inaweza kuongeza sana gharama ya mkopo wako na kukuweka katika hali ngumu zaidi ya kifedha. Hakikisha unalipa kwa wakati ili kuepuka adhabu hizi.

Kwa kuzingatia ushauri huu, wakopaji watarajiwa wanaweza kufanya maamuzi sahihi na kuepuka matatizo ya kifedha yanayoweza kutokea kutokana na mikopo ya kidijitali.