Lighting Microcredit

Muhtasari wa Kampuni na Historia Nchini Tanzania

Lighting Microcredit Limited ni kampuni ya kifedha iliyojikita katika kutoa huduma za mikopo midogo midogo nchini Tanzania. Imepewa leseni kama Mtoa Huduma za Mikopo Midogo Midogo wa Daraja la Pili (Tier-2 Microfinance Service Provider) na Benki Kuu ya Tanzania (BOT), ikitumia nambari ya leseni MSP2–E17. Hii inaipa uhalali kamili wa kisheria kuendesha shughuli zake za kifedha nchini.

Kampuni hii imesajiliwa na ina anwani yake rasmi Plot Na. 617, Nyumba Na. 46, Barabara ya Mori, Mtaa wa Nzasa, Wilaya ya Kinondoni, jijini Dar es Salaam. Anwani yao ya Posta ni S.L.P 2929, Dar es Salaam, na wanaweza kufikiwa kwa simu kupitia +255 222 700 773 au barua pepe: [email protected]. Ingawa mwaka rasmi wa kuanzishwa kwake haujawekwa wazi hadharani, inafanya kazi kama kampuni binafsi isiyo na taarifa za umiliki zilizowekwa wazi kwa umma.

Modeli ya biashara ya Lighting Microcredit inazingatia mikopo ya kidijitali isiyo na dhamana, inayolenga hasa wafanyakazi wa mshahara (wa serikali na sekta binafsi) na wajasiriamali wadogo walio katika maeneo ya mijini na karibu na miji, wenye umri kati ya miaka 18 na 55. Kwa kutumia teknolojia ya kisasa, kampuni inalenga kurahisisha upatikanaji wa mikopo kwa haraka na kwa urahisi, ikitumia jukwaa lake la kidijitali la Mumu Money.

Bidhaa na Huduma za Mikopo Zinazotolewa na Mumu Money

Bidhaa kuu ya Lighting Microcredit ni Mikopo ya Kidijitali ya Mumu Money, ambayo ni mikopo ya muda mfupi isiyo na dhamana. Mikopo hii imeundwa kutoa suluhisho la kifedha la haraka kwa mahitaji mbalimbali ya dharura au ya biashara ndogo ndogo.

Viwango vya Mikopo na Masharti

• Kiasi cha Mkopo: Lighting Microcredit hutoa mikopo kuanzia kiwango cha chini cha TZS 10,000 (takriban Dola 4 za Marekani) hadi kiwango cha juu cha TZS 800,000 (takriban Dola 320 za Marekani). Viwango hivi vimeundwa kuhudumia mahitaji madogo ya kifedha kwa haraka.
• Viwango vya Riba: Kampuni inatoa viwango vya riba vya kila mwaka (APR) vinavyoanzia 12% hadi 30%. Hata hivyo, ni muhimu kutambua kwamba kanuni za Benki Kuu ya Tanzania zinadhibiti kiwango cha juu cha riba kinachoweza kutozwa kila mwezi kuwa 4%, ambayo inamaanisha kiwango cha juu cha APR kinachofaa ni 48% kwa mwaka. Wakopaji wanashauriwa kuzingatia kiwango cha riba cha kila mwezi badala ya APR ya nominella kwa uwazi zaidi.
• Muda wa Marejesho: Mikopo ya Mumu Money inaweza kurejeshwa ndani ya kipindi cha siku 91 hadi siku 365. Malipo hufanyika kwa awamu za kila mwezi, jambo linalorahisisha wakopaji kupanga bajeti zao za ulipaji.

Ada na Mahitaji ya Dhamana

• Ada za Huduma: Ingawa ada za kuanzisha mkopo (origination fee) na ada za usindikaji (processing fee) hazijawekwa wazi hadharani, kampuni inaweza kutoza ada hizi. Ni muhimu kwa wakopaji kuuliza na kuelewa ada zote zinazohusiana kabla ya kukubali mkopo.
• Adhabu ya Malipo ya Kuchelewa: Kwa malipo yanayochelewa, adhabu inaweza kutozwa hadi 4% kwa mwezi kwa salio la deni lililobaki, kulingana na kanuni za BOT. Hii inaweza kuongeza sana gharama ya mkopo ikiwa marejesho hayafanywi kwa wakati.
• Dhamana: Moja ya faida kubwa ya mikopo ya Mumu Money ni kwamba haihitaji dhamana yoyote. Hii inafanya mikopo kupatikana kwa urahisi zaidi kwa watu ambao hawana mali ya kuweka kama dhamana.

Mchakato wa Maombi, Teknolojia, na Hali ya Udhibiti

Lighting Microcredit imeegemea kikamilifu kwenye teknolojia ya kidijitali ili kurahisisha mchakato wa maombi na usimamizi wa mikopo. Huduma zao zinapatikana kupitia programu ya simu ya Android iitwayo "Mumu Money", inayopatikana kwenye Google Play Store. Kwa sasa, hakuna programu ya iOS iliyoorodheshwa, na huduma hazitolewi kupitia tovuti au matawi ya kimwili, ikisisitiza mtindo wa biashara wa kidijitali kikamilifu.

Mchakato wa Kuomba na Udhibiti wa Mikopo

• Maombi na KYC: Mchakato wa maombi ni rahisi na wa kidijitali. Wakopaji wanahitaji kujisajili kupitia programu kwa kutumia nambari yao ya kitambulisho cha Taifa (NIDA) na nambari ya simu ya mkononi. Mfumo wa e-KYC (Know Your Customer) unajumuisha uthibitisho wa uso kupitia picha za 'selfie' na kuunganisha akaunti ya benki au ya simu ya mkononi.
• Alama za Mikopo na Tathmini: Kampuni inatumia mfumo wa algoriti wa kutoa alama za mikopo. Mfumo huu unachambua data mbalimbali kama vile taarifa za matumizi ya simu, historia ya ulipaji, na mienendo ya miamala ya simu za mkononi. Maamuzi ya mkopo kwa wateja wapya yanaweza kuchukua hadi saa 24, huku wateja waliopo wakipata idhini ya papo hapo.
• Malipo na Marejesho: Mara baada ya mkopo kuidhinishwa, fedha hutumwa moja kwa moja kwa njia ya simu ya mkononi (M-Pesa, Airtel Money) au kwa akaunti ya benki kwa wateja wenye mshahara. Kwa marejesho, kampuni inatumia mfumo wa kukatwa kiotomatiki (auto-debit) kutoka kwa akaunti ya simu ya mkononi au benki. Wakopaji hupewa vikumbusho kupitia SMS na ndani ya programu siku 3 kabla ya tarehe ya malipo. Mikopo iliyochelewa kwa zaidi ya siku 30 inaweza kupelekwa kwa wakusanya madeni wa nje.

Teknolojia na Huduma

Programu ya Mumu Money ya Android inatoa vipengele muhimu kama vile maombi ya mkopo ya papo hapo, kusaini mikataba kidijitali, kufuatilia salio la mkopo kwa wakati halisi, na kupanga ratiba za malipo. Licha ya kukosekana kwa tovuti rasmi ya kampuni au uwepo kwenye mitandao ya kijamii, kampuni imejikita katika kutoa huduma zake kidijitali nchi nzima, ikilenga hasa maeneo ya mijini na karibu na mijini. Idadi ya wakopaji hai na takwimu za demografia hazijawekwa wazi, lakini inakadiriwa kuwa inahudumia hasa watu wenye umri wa miaka 18-55, wakiwemo wafanyakazi na wafanyabiashara wadogo.

Hali ya Udhibiti na Uzingatiaji

Lighting Microcredit ina leseni kamili na inasimamiwa na Benki Kuu ya Tanzania, chini ya Kanuni za Huduma za Mikopo Midogo Midogo (Zisizokusanya Amana), za mwaka 2019. Kampuni inawajibika kuzingatia viwango vya riba na ada zilizowekwa na BOT (kiwango cha juu cha 4% kwa mwezi). Pia, inahitajika kufichua uwazi wa APR, ada, na ratiba za malipo katika mikataba yake ya mkopo. Hakuna rekodi za umma za hatua za kisheria au adhabu zilizowahi kuchukuliwa dhidi ya kampuni hii, na inatoa ulinzi kwa watumiaji kupitia ufichuaji wa habari wazi na huduma ya wateja (in-app chat na call center).

Nafasi Sokoni, Mapitio ya Wateja, na Ushauri kwa Wakopaji

Soko la mikopo midogo midogo ya kidijitali nchini Tanzania limejaa ushindani mkali, likiwa na takriban watoa huduma wengine 200 wenye leseni za Daraja la Pili. Lighting Microcredit inashindana na kampuni kama Airpay Rafiki, SAVA, Y9, Cash-Swift, Flexi Cash, na PesaX Pro. Kampuni hii inajitofautisha kwa kutoa programu rahisi kutumia, viwango vya riba vinavyoshindana (kuanzia 12% APR), na muda rahisi wa marejesho hadi siku 365.

Mapitio ya Wateja na Malalamiko

Ingawa hakuna tathmini za jumla za programu ya Mumu Money kwenye Google Play Store zilizowekwa wazi, baadhi ya malalamiko ya kawaida yanayoripotiwa katika soko la mikopo ya kidijitali nchini Tanzania, na ambayo yanaweza kuhusisha pia Mumu Money, ni pamoja na ada za juu za jukwaa (zinazoweza kufikia hadi theluthi moja ya kiasi cha mkopo) na mbinu kali za ukusanyaji madeni kwa malipo yaliyochelewa. Ubora wa huduma kwa wateja, ikiwemo muda wa kujibu kupitia gumzo la ndani ya programu au simu, haujawekwa wazi hadharani.

Ushauri kwa Wakopaji Watakaojiunga na Mumu Money

Kama mtaalamu wa masuala ya fedha, napenda kutoa ushauri muhimu kwa wale wanaofikiria kukopa kutoka Lighting Microcredit kupitia programu ya Mumu Money au mtoa huduma mwingine wa mikopo ya kidijitali nchini Tanzania:

1. Soma na Uelewe Masharti: Hakikisha umesoma kwa makini na kuelewa masharti yote ya mkopo, ikiwemo viwango vya riba, ada, na adhabu za malipo ya kuchelewa, kabla ya kukubali mkopo wowote. Uliza maswali yoyote ambayo huna uhakika nayo.
2. Jua Gharama Halisi: Usidanganyike na viwango vya riba vya nominella. Zingatia kiwango cha riba cha kila mwezi na jumla ya kiasi utakachorejesha. Kumbuka kuwa kiwango cha juu kinachoruhusiwa kisheria ni 4% kwa mwezi, au 48% kwa mwaka.
3. Kopa kwa Uwajibikaji: Kopa tu kiasi unachoweza kurejesha kwa urahisi ndani ya muda uliopangwa. Epuka kukopa kwa ajili ya anasa au matumizi yasiyo ya lazima, kwani inaweza kupelekea mzunguko wa madeni.
4. Linganisha Chaguo Nyingine: Kabla ya kuchukua mkopo, linganisha Lighting Microcredit na watoa huduma wengine sokoni. Angalia viwango vya riba, ada, na muda wa marejesho ili kupata ofa bora zaidi.
5. Angalia Leseni: Daima hakikisha mtoa huduma wa mikopo ana leseni halali kutoka Benki Kuu ya Tanzania. Hii inakulinda dhidi ya watoa huduma wasio halali. Nambari ya leseni ya Lighting Microcredit ni MSP2–E17.
6. Fahamu Haki Zako: Jua haki zako kama mkopaji, ikiwemo haki ya kupata taarifa za wazi na kushughulikiwa malalamiko yako.

Kwa ujumla, Lighting Microcredit inatoa njia rahisi na ya haraka ya kupata mikopo midogo midogo isiyo na dhamana nchini Tanzania. Hata hivyo, kama ilivyo kwa huduma zote za kifedha, ni muhimu kutumia huduma zao kwa umakini na uwajibikaji ili kuepuka matatizo ya kifedha.