Utangulizi na Historia Fupi ya Ozzy Pesa Tanzania
Katika ulimwengu wa sasa unaobadilika kwa kasi wa teknolojia ya kifedha, kampuni za mikopo ya kidijitali zimekuwa muhimu sana, zikitoa ufikiaji rahisi wa huduma za kifedha. Moja ya kampuni zinazochipukia katika sekta hii nchini Tanzania ni Ozzy Pesa. Hii ni kampuni ya kifedha inayotoa mikopo ya muda mfupi kupitia programu yake ya simu ya Android, ikilenga kutoa suluhisho la haraka kwa mahitaji ya kifedha ya Watanzania.
Ozzy Pesa, inayofanya kazi chini ya jina la kisheria la Ozzy Money Dev kama inavyoonekana kwenye duka la programu, ilianza shughuli zake takriban robo ya pili ya mwaka 2024. Ingawa taarifa za usajili wake kamili na umiliki hazijawekwa wazi hadharani kwenye tovuti za serikali kama vile BRELA, kampuni hii inaonyesha dhamira ya kutoa huduma za mikopo isiyo na dhamana kwa watu binafsi.
Mfumo wake wa biashara unategemea kabisa utoaji wa mikopo midogo midogo ya kibinafsi kupitia simu za mkononi, ikiwalenga Watanzania wenye umri kati ya miaka 18 na 55, ambao wana akaunti za fedha za simu na uwezo wa kuthibitisha mapato yao ya msingi. Hii inajumuisha wafanyakazi wa mshahara na wajasiriamali wadogo wadogo katika sekta isiyo rasmi, ambao mara nyingi hukosa fursa za mikopo kutoka taasisi za kifedha za jadi.
Makao makuu ya Ozzy Pesa yanadaiwa kuwa Dodoma, Tanzania. Hata hivyo, hakuna taarifa za umma kuhusu Mkurugenzi Mtendaji au timu ya usimamizi, jambo ambalo linaibua maswali machache kuhusu uwazi wa kampuni. Pamoja na hayo, kampuni inaendelea kujitahidi kujijengea jina lake katika soko la mikopo ya kidijitali, ikitumia urahisi wa teknolojia ya simu za mkononi kurahisisha upatikanaji wa mikopo kwa wananchi.
Huduma za Mikopo, Riba na Masharti ya Ozzy Pesa
Ozzy Pesa inalenga kutoa mikopo ya kibinafsi ya pesa taslimu isiyo na dhamana, kumaanisha hakuna haja ya kuweka mali yoyote kama rehani ili kupata mkopo. Hii inawafanya wakopaji wengi, hasa wale wasio na mali nyingi, waweze kufikia mikopo kwa urahisi zaidi.
Aina na Kiasi cha Mikopo
- Aina ya Mkopo: Mikopo ya kibinafsi ya pesa taslimu (hakuna mikopo ya biashara iliyotangazwa wazi).
- Kiasi cha Mkopo:
- Kiwango cha chini: TZS 100,000
- Kiwango cha juu: TZS 800,000
Kiasi hiki cha mkopo kinalingana na mahitaji ya mikopo midogo midogo na ya muda mfupi, ikiruhusu wakopaji kutatua changamoto za kifedha za papo hapo kama vile kulipia bili, dharura za kiafya, au mahitaji madogo ya biashara.
Viashiria vya Riba na Masharti ya Ulipaji
Moja ya vipengele muhimu vya Ozzy Pesa ni uwazi wake (kwa kiasi fulani) kuhusu viwango vya riba. Kampuni inatangaza kiwango cha juu cha riba cha asilimia 36% kwa mwaka (APR). Hiki ni kiwango kinachojumuisha riba na ada zingine zote zinazohusiana na mkopo. Ni muhimu kutambua kuwa kiwango hiki kinatumika kwa mikopo yote bila kujali ukubwa wake, kwa kuwa hakuna viwango tofauti vilivyotangazwa wazi.
- Muda wa Ulipaji:
- Kiwango cha chini: Siku 91
- Kiwango cha juu: Siku 180
Muda huu wa ulipaji unatoa nafasi ya kutosha kwa wakopaji kupanga marejesho yao, ikilinganishwa na mikopo mingine ya haraka yenye muda mfupi zaidi. Hata hivyo, ni muhimu kwa mkopaji kujihakikishia uwezo wa kulipa ndani ya muda uliowekwa ili kuepuka adhabu za kuchelewa.
Muundo wa Ada na Masharti Mengine
Kuhusu ada nyingine, Ozzy Pesa haijaweka wazi ada ya kuanzisha mkopo (origination fee) au ada ya usindikaji (processing fee). Inawezekana ada hizi zimejumuishwa ndani ya kiwango cha riba cha 36% APR. Pia, adhabu za kuchelewa kulipa hazijatangazwa wazi, ingawa inadhaniwa kuwa riba ya kila siku inaweza kuongezeka hadi kufikia kiwango cha juu cha APR kilichotajwa. Hakuna dhamana inayohitajika kwa mikopo yao, jambo ambalo linafanya mikopo hii ipatikane kwa urahisi zaidi kwa wengi.
Mchakato wa Maombi, Uendeshaji na Teknolojia
Urahisi wa kupata mikopo kupitia simu ya mkononi ndio nguzo kuu ya Ozzy Pesa. Mchakato wote wa maombi na usimamizi wa mkopo unafanywa kupitia programu yao ya simu, na hivyo kuondoa hitaji la kutembelea ofisi za kimwili au kujaza fomu nyingi za karatasi.
Njia za Maombi na Usajili
Wateja wa Ozzy Pesa wanaweza kuomba mkopo kwa kutumia programu yao ya Android, ambayo inapatikana kwenye Google Play Store. Kwa sasa, hakuna toleo la iOS lililothibitishwa au uwezekano wa kuomba mkopo kupitia tovuti rasmi. Mchakato wa usajili (KYC - Know Your Customer) unafanywa kwa kujihudumia kupitia programu, ambapo mteja anatakiwa kuwasilisha taarifa zifuatazo:
- Jina kamili
- Namba ya kitambulisho cha Taifa (NIDA)
- Uthibitisho wa mapato (mfano: slipi ya mshahara au historia ya miamala ya fedha za simu)
Ozzy Pesa hutumia mfumo wa uthibitishaji wa kitambulisho kiotomatiki na inasisitiza sera yake ya faragha, ikiahidi kutotoa taarifa za kibinafsi za wateja kwa upande wa tatu.
Ukadiriaji wa Mikopo na Utoaji wa Fedha
Kampuni inatumia algoriti yake ya ndani kukadiria uwezo wa mkopaji, ikichambua miamala ya fedha za simu (ingizo na utoaji) na taarifa za mapato zilizotolewa na mtumiaji. Mchakato huu unajulikana kama "soft credit check" na hauhitaji kuunganishwa na Mfumo wa Taarifa za Mikopo (Credit Reference Bureau), ingawa hili halijathibitishwa wazi.
Baada ya mkopo kuidhinishwa, fedha hutolewa mara moja kupitia M-Pesa au akaunti nyingine ya fedha za simu ya mkononi. Hii inahakikisha kwamba wakopaji wanapata fedha zao kwa haraka sana, mara nyingi ndani ya dakika chache baada ya idhini. Hakuna taarifa zilizothibitishwa kuhusu uwezekano wa kutuma fedha moja kwa moja benki.
Ukusanyaji wa Mikopo na Uzoefu wa Programu
Kuhusu ulipaji wa mikopo, programu ya Ozzy Pesa hutoa vikumbusho kabla ya tarehe ya mwisho ya ulipaji. Ikiwa mkopaji ana salio la kutosha kwenye akaunti yake ya fedha za simu, mfumo unaweza kukatisha fedha kiotomatiki kwenye tarehe ya ulipaji. Kwa wakopaji wanaochelewa kulipa, kampuni inaweza kutumia njia za mawasiliano kama vile SMS na simu kufuatilia marejesho.
Programu ya Android ya Ozzy Pesa ina vipengele muhimu kama vile kikokotoo cha mkopo, uwezo wa kuomba mkopo kwa mguso mmoja, na uwezo wa kulipa mkopo ndani ya programu. Ingawa programu imepakuliwa zaidi ya mara 5,000, haina ukadiriaji wa kutosha au hakiki nyingi kwenye Google Play Store, huku ikionyesha rating ya umri wa miaka 17+.
Ozzy Pesa pia ina tovuti rahisi (www.ozzymoney.info) yenye kurasa za lugha ya Kiingereza na Kiswahili, ingawa hakuna uwepo wa mitandao ya kijamii uliotambuliwa. Huduma zake zinafika nchi nzima Tanzania, kwa kuwa inapatikana kwa msajili yeyote wa fedha za simu nchini.
Hali ya Udhibiti, Nafasi Sokoni na Washindani
Katika sekta ya huduma za kifedha, hasa mikopo ya kidijitali, suala la udhibiti na leseni ni muhimu sana kwa ulinzi wa watumiaji na uhalali wa shughuli za kampuni. Hapa ndipo Ozzy Pesa inakabiliwa na changamoto kadhaa.
Leseni na Usimamizi
Hakuna rekodi za umma zinazoonyesha kwamba Ozzy Pesa ina leseni ya kutoa mikopo midogo midogo au leseni ya kutoa huduma za kidijitali kutoka Benki Kuu ya Tanzania (BOT). Hii ni muhimu kwa kuwa BOT ndio msimamizi mkuu wa taasisi za kifedha nchini. Kampuni inaweza kuwa inafanya kazi chini ya kanuni za mawakala wa fedha za simu, badala ya kuwa na leseni kamili ya benki au taasisi ya mikopo.
Hata hivyo, kampuni inasisitiza kufuata Kanuni za Fedha za Kielektroniki za Tanzania (zinazotolewa na TCRA) na inatoa ahadi ya faragha ya data ya wateja wake kupitia sera yake ya faragha iliyopo ndani ya programu. Hakuna hatua zozote za kisheria au adhabu zilizotangazwa dhidi ya Ozzy Pesa na mamlaka za Tanzania hadi sasa.
Nafasi Sokoni na Washindani
Ozzy Pesa inashika nafasi ya 19 katika kategoria ya programu za kifedha kwenye Google Play nchini Tanzania, kufikia Septemba 2025. Hii inaashiria kuwa ni miongoni mwa watoa mikopo midogo midogo wanaochipukia, wakishindana na watoa huduma wakubwa na walioimarika.
Washindani wakuu wa Ozzy Pesa nchini Tanzania ni pamoja na:
- M-Pesa Instant Loan: Hii imejumuishwa na Vodacom Tanzania na inafurahia uaminifu mkubwa wa chapa. Inatoa urahisi wa kupata mkopo kwa wale wanaotumia M-Pesa.
- Jamii Bora: Hii ni taasisi ya mikopo midogo midogo iliyoidhinishwa kikamilifu, ambayo inatoa huduma za kifedha zenye usimamizi thabiti zaidi.
- Pesa Bure: Mpinzani mwingine anayetoa kiasi kikubwa cha mkopo (hadi TZS 1,000,000) na mchakato wa KYC wa haraka zaidi.
Ozzy Pesa inajitofautisha kwa kutoa kiwango cha juu cha riba cha 36% APR (ambacho ni cha chini kiasi ikilinganishwa na wengine katika soko la mikopo ya haraka) na kutohitaji "hard credit check" (kukagua taarifa za mikopo kwa kina). Mipango yake ya ukuaji inajumuisha uwezekano wa kuzindua programu ya iOS na kushirikiana na benki za ndani ili kupanua huduma zake. Kwa sasa, inashirikiana na M-Pesa kwa ajili ya utoaji wa fedha.
Uzoefu wa Wateja na Ushauri kwa Wakopaji
Kama ilivyo kwa huduma yoyote ya kifedha, uzoefu wa wateja ni muhimu katika kujenga uaminifu na sifa. Ingawa Ozzy Pesa bado ni mpya sokoni, kuna baadhi ya maoni na mambo ya kuzingatia.
Maoni ya Wateja na Malalamiko
Kutokana na idadi ndogo ya hakiki kwenye Google Play, bado hakuna ukadiriaji wa jumla uliopatikana. Hata hivyo, baadhi ya maoni yaliyopo yanapongeza idhini ya haraka ya mikopo, ingawa kuna malalamiko machache kuhusu kuchelewa kwa utoaji wa fedha mara kwa mara.
Malalamiko mengine ya kawaida yaliyotajwa ni pamoja na:
- Makosa ya kiufundi wakati wa usajili au mchakato wa maombi.
- Muda mrefu wa majibu kutoka kwa huduma kwa wateja kupitia barua pepe.
Huduma kwa wateja inapatikana kupitia barua pepe ([email protected]) na namba ya simu (+255 681 130 586), ingawa huduma ya simu ina masaa machache ya kazi na hakuna huduma ya gumzo la moja kwa moja (live chat) au laini ya simu ya saa 24.
Ushauri kwa Wakopaji Watakaokopo Ozzy Pesa
Kwa yeyote anayefikiria kukopa kutoka Ozzy Pesa au mtoa huduma yeyote wa mikopo ya kidijitali, ni muhimu kuzingatia mambo yafuatayo:
- Thibitisha Leseni: Kabla ya kuomba mkopo wowote, tafuta uthibitisho wa leseni ya kampuni kutoka Benki Kuu ya Tanzania. Taasisi zenye leseni hutoa ulinzi mkubwa kwa watumiaji na hufanya kazi chini ya usimamizi mkali. Ikiwa leseni haijabainika wazi, kuwa mwangalifu.
- Soma Masharti: Hakikisha umesoma na kuelewa masharti yote ya mkopo, ikiwemo kiwango cha riba (APR), ada zote zinazohusiana, na adhabu za kuchelewa kulipa. Usikubali mkopo bila kuelewa kikamilifu kile unachokubaliana.
- Uwezo wa Kulipa: Kopa kiasi unachoweza kulipa kwa uhakika. Mikopo ya haraka inaweza kuwa nafuu kwa muda mfupi lakini inaweza kuwa mzigo mkubwa ikiwa huwezi kulipa kwa wakati. Panga bajeti yako kwa makini.
- Linda Taarifa Zako: Hakikisha programu unayotumia inalinda taarifa zako za kibinafsi na za kifedha. Ozzy Pesa inadai kulinda data, lakini ni muhimu kuwa makini na programu zote za kifedha.
- Linganisha na Washindani: Usikimbilie kuchukua mkopo wa kwanza unaopata. Linganisha masharti na viwango vya riba kutoka kwa watoa huduma tofauti ili kupata ofa bora zaidi inayokidhi mahitaji yako.
Ozzy Pesa inatoa huduma muhimu kwa wale wanaohitaji mikopo ya muda mfupi nchini Tanzania. Kwa kutoa APR ya ushindani na mchakato rahisi wa maombi kupitia programu, inatoa njia mbadala kwa mikopo ya jadi. Hata hivyo, kwa kuwa uwazi kuhusu usajili na leseni bado haujabainika wazi, wakopaji wanapaswa kuwa makini na kufanya utafiti wao wa kina kabla ya kuchukua hatua. Ukuaji wa baadaye wa kampuni utategemea sana kuimarisha uwazi wake, kupata leseni kamili, na kuendeleza ulinzi wa watumiaji.
