TZCash

Utangulizi na Historia ya tzcash Tanzania

Katika mazingira ya uchumi wa kisasa nchini Tanzania, ambapo teknolojia inaendelea kubadilisha jinsi huduma za kifedha zinavyotolewa, kampuni ya tzcash imeibuka kama mchezaji muhimu katika sekta ya mikopo ya kidijitali. Inafanya kazi chini ya jina la kisheria la Speedy Credit Limited, tzcash ni taasisi ya fedha ndogo ndogo iliyosajiliwa na kupewa leseni kamili na Benki Kuu ya Tanzania. Hii inamaanisha kuwa shughuli zake zote ziko chini ya uangalizi na udhibiti wa mamlaka ya kifedha nchini, ikihakikisha utendaji wake unazingatia sheria na kanuni zilizowekwa.

Kampuni hii ilianzishwa mnamo mwaka 2023, ikiwa na umiliki kamili wa wawekezaji wa Kitanzania, hivyo kuakisi dhamira ya kukuza biashara za ndani na kuleta suluhisho za kifedha zinazozingatia mahitaji ya soko la Tanzania. Mfumo wake wa biashara unategemea kabisa teknolojia ya kidijitali, ambapo wateja wanapakua programu tumizi kwenye simu zao janja za Android au iOS. Kupitia programu hii, wanatimiza mahitaji ya utambuzi wa mteja (KYC) na kupokea mikopo ya muda mfupi moja kwa moja kwenye akaunti zao za fedha za simu, kama vile Vodacom M-Pesa, Airtel Money, na Tigo Pesa.

Soko lengwa la tzcash linajumuisha wakazi wa mijini na vitongoji nchini Tanzania wenye umri wa miaka 18 na zaidi. Hii inajumuisha wafanyakazi wa mshahara na wamiliki wa biashara ndogo ndogo au zisizo rasmi ambao wanahitaji mikopo ya haraka na midogo midogo. Lengo kuu ni kuziba pengo la upatikanaji wa mikopo kwa wale ambao hawana ufikiaji rahisi wa huduma za kibenki za jadi. Ofisi yao kuu inapatikana katika Mtaa wa Ubungo namba 215, Dar es Salaam, na wanatoa huduma kwa wateja kupitia barua pepe ya [email protected].

Huduma na Masharti ya Mikopo Inayotolewa na tzcash

tzcash inatoa mikopo ya awamu ya muda mfupi, iliyoundwa kukidhi mahitaji ya haraka ya kifedha. Mikopo hii ina masharti maalum ambayo waombaji wanapaswa kuyaelewa kikamilifu kabla ya kukopa:

• Muda wa Kurejesha (Tenor): Mikopo ya tzcash inaweza kurejeshwa ndani ya kipindi cha siku 91 hadi siku 180.
• Kiasi cha Mkopo: Kiasi cha chini cha mkopo hakijaainishwa wazi, lakini inakadiriwa kuwa kinaanzia shilingi za Tanzania 10,000. Kiasi cha juu cha mkopo kinaweza kufikia hadi shilingi za Tanzania 500,000, kikiongezeka kulingana na historia ya ulipaji ya mteja.
• Riba na Ada:
  • Riba: Kiwango cha riba ni 0.1% kwa siku, ambayo inafanya kuwa takriban 36.5% kwa mwaka.
  • Ada ya Huduma: Kuna ada ya huduma inayoweza kufikia hadi 30% ya kiasi cha mkopo.
  • Gharama ya Jumla: Gharama ya jumla ya mkopo, ikijumuisha riba na ada, inaweza kufikia hadi 40% ya kiasi kikuu cha mkopo.
  • Kiwango cha Asilimia cha Riba ya Mwaka (KARM): Kiwango cha juu cha asilimia cha riba ya mwaka kinaweza kufikia hadi 170%. Hiki ni kiwango muhimu sana cha kuzingatia kwa sababu kinaonyesha gharama halisi ya mkopo kwa mwaka, ikijumuisha riba na ada zote.
• Adhabu ya Kuchelewa Kulipa: Endapo mteja atachelewa kulipa awamu ya mkopo, atatozwa adhabu ya 2% ya kiasi cha awamu iliyobaki kwa kila siku ya kuchelewa. Adhabu hii ina kikomo cha juu cha shilingi za Tanzania 1,000 kwa siku.

Mfano wa Mkopo: Ili kutoa ufafanuzi, fikiria mkopo wa shilingi za Tanzania 50,000 kwa muda wa siku 91. Mkopo huu unaweza kuambatana na riba ya shilingi 4,550 na ada ya huduma ya shilingi 15,000. Hii inafanya jumla ya kiasi cha kurejesha kuwa shilingi 69,550. Ni muhimu kwa mkopaji kujua gharama hizi zote kabla ya kukubali mkopo.

Kipengele kingine muhimu ni kwamba tzcash haihitaji dhamana yoyote ya kimwili (kama vile ardhi au gari) kutoka kwa waombaji. Badala yake, uwezo wa kulipa mkopo unapimwa kidijitali kupitia historia ya kifedha inayopatikana kupitia SMS za simu na matumizi ya akaunti ya fedha za simu ya mteja.

Mchakato wa Maombi na Uzoefu wa Mtumiaji

Mchakato wa kuomba mkopo na tzcash umeundwa kuwa rahisi na wa haraka, ukifanyika kabisa kupitia programu tumizi ya simu. Hakuna matawi ya kimwili, na kila kitu huanzia na programu:

• Njia ya Maombi: Waombaji wanapaswa kupakua programu ya tzcash kutoka Google Play Store (kwa watumiaji wa Android) au App Store (kwa watumiaji wa iOS).
• Mahitaji ya Utambuzi wa Mteja (KYC): Ili kustahiki mkopo, mwombaji lazima awe raia wa Tanzania mwenye umri wa miaka 18 au zaidi, awe na simu janja yenye uwezo wa kuunganishwa na intaneti, na awe na akaunti inayotumika ya fedha za simu (Vodacom M-Pesa, Airtel Money, au Tigo Pesa). Programu inatumia uwezo wa kuchanganua data ya SMS za kifedha na taarifa zingine za simu kwa ajili ya kuthibitisha utambulisho na kupima uwezo wa mkopo.
• Upimaji wa Mikopo na Uidhinishaji: tzcash inatumia mfumo wa kiotomatiki, unaotegemea algoriti kupima uwezo wa mteja kulipa mkopo. Vigezo vinavyozingatiwa ni pamoja na historia ya miamala ya fedha za simu, data ya SMS za kifedha, tabia za matumizi ya programu, na rekodi za malipo ya mikopo ya awali.
• Njia za Utoaji Mikopo: Mara tu mkopo unapoidhinishwa, fedha huwekwa moja kwa moja kwenye akaunti ya fedha za simu ya mwombaji (M-Pesa, Airtel Money, au Tigo Pesa) ndani ya dakika chache.
• Urejeshaji na Ukusanyaji: Malipo ya mkopo yanakatwa kupitia akaunti ya fedha za simu ya mkopaji. Kama ilivyoelezwa, adhabu za kuchelewa hujumuishwa kila siku. Katika hali za kuchelewa kulipa mara kwa mara, wakopaji wanaweza kukabiliwa na kuwekwa kwenye orodha nyeusi ya fedha za simu na uwezekano wa kurejeshwa kwa ofisi za taarifa za mikopo.

Vipengele vya Programu ya Simu: Programu ya tzcash inatoa vipengele mbalimbali vinavyorahisisha uzoefu wa mtumiaji. Hivi ni pamoja na uwezo wa kuchanganua kitambulisho cha kidijitali, ushirikiano wa data ya SMS kwa upimaji wa mikopo, mfumo wa kiotomatiki wa uidhinishaji, utoaji wa mkopo kwa wakati halisi, na uwezo wa kufuatilia malipo ya mkopo ndani ya programu.

Maoni ya Wateja na Huduma kwa Wateja: Kwenye Google Play Store, programu ya tzcash ina wastani wa alama 4.2 kati ya 5, kutokana na zaidi ya vipakuliwa 100,000. Watumiaji wengi husifu kasi ya huduma na vikomo vya mikopo vinavyoweza kuongezeka. Hata hivyo, malalamiko ya kawaida yanahusu ada kubwa, adhabu kali za kuchelewa kulipa, na wakati mwingine, mwitikio mdogo wa huduma kwa wateja. tzcash inatoa huduma kwa wateja kupitia gumzo la ndani ya programu (24/7) na barua pepe, ingawa muda wa wastani wa kujibu unaweza kuwa kati ya saa 24 hadi 48.

Hali ya Udhibiti na Nafasi ya Soko la tzcash

Uendeshaji wa tzcash unafuata miongozo na kanuni zilizowekwa na Benki Kuu ya Tanzania, ambayo ndiyo mamlaka inayodhibiti taasisi za fedha ndogo ndogo nchini:

• Leseni na Udhibiti: Kama ilivyoelezwa, tzcash, kupitia Speedy Credit Limited, ina leseni kamili ya Taasisi ya Fedha Ndogo kutoka Benki Kuu ya Tanzania tangu mwaka 2023. Hii inaiweka chini ya usimamizi wa kanuni za Benki Kuu, zinazohusu mambo kama vile uwajibikaji wa mtaji, ulinzi wa watumiaji, na ripoti za mara kwa mara. Hadi sasa, hakuna rekodi za umma za hatua za udhibiti au adhabu zilizochukuliwa dhidi ya tzcash.
• Hatua za Ulinzi wa Watumiaji: tzcash inajitahidi kuhakikisha uwazi katika huduma zake. Hii inajumuisha kufichua wazi Kiwango cha Asilimia cha Riba ya Mwaka (KARM) ndani ya programu. Pia, hakuna adhabu za kulipa mkopo mapema, jambo ambalo linaweza kuwanufaisha wakopaji. Faragha ya data inazingatiwa kupitia uchanganuzi wa SMS uliosimbwa na sera kali za ndani za usimamizi wa data.
• Nafasi ya Soko na Washindani: Katika soko la mikopo ya kidijitali nchini Tanzania, tzcash inachukuliwa kuwa mchezaji wa kati kwa idadi ya vipakuliwa vya programu na kiasi cha mikopo inayotolewa. Inashindana na kampuni zingine za mikopo ya kidijitali kama vile Flexi Cash (ambayo inatoa mikopo ya mzunguko kwa siku 61-180, kuanzia shilingi 2,000 hadi 100,000, na KARM ya 36%) na FurahaLoan (inayotoa mikopo kuanzia shilingi 10,000 hadi 800,000). Pia, inakabiliwa na ushindani kutoka kwa benki za jadi zinazotoa mikopo ya kidijitali, kama vile mikopo ya awali ya mshahara kutoka CRDB Bank.
• Kujitofautisha na Washindani: tzcash inajitofautisha kwa kutoa vikomo vya juu vya mikopo (hadi shilingi 500,000) ikilinganishwa na wengine, mfumo wake wa uidhinishaji wa mikopo uliojengwa kidijitali kabisa kwa kutumia data ya SMS, na kasi kubwa ya uidhinishaji na utoaji wa mkopo ndani ya dakika chache.
• Mwelekeo wa Ukuaji na Ushirikiano: Kampuni ina mipango ya kuanzisha aina mbalimbali za mikopo, ikiwemo kuongeza vikomo hadi shilingi milioni 1 na kutoa mikopo kwa biashara ndogo ndogo (ingawa taarifa hizi hazijathibitishwa). Pia wanajadiliana na kampuni za simu kwa ajili ya ushirikiano wa kuboresha upatikanaji wa data ya KYC. Hivi sasa, wameshirikiana na Vodacom, Airtel, na Tigo kwa ajili ya utoaji wa fedha kupitia akaunti za fedha za simu.

Ushauri Muhimu kwa Waombaji Mkopo Wataka

Kama mtaalamu wa masuala ya kifedha, ni muhimu kutoa ushauri wa vitendo kwa yeyote anayefikiria kuomba mkopo kutoka tzcash au mtoa huduma mwingine yeyote wa mikopo ya kidijitali nchini Tanzania. Ingawa mikopo ya haraka inaweza kuwa msaada mkubwa wakati wa shida, ni muhimu kuwa mwangalifu na kufanya maamuzi sahihi:

• Tathmini kwa Makini Umuhimu wa Mkopo: Kabla ya kuomba mkopo, jiulize kama unahitaji fedha hizo haraka na kwa dharura gani. Mikopo ya kidijitali, hasa yenye riba kubwa, inafaa zaidi kwa mahitaji ya muda mfupi na ya dharura badala ya matumizi ya kawaida.
• Fahamu Masharti Yote ya Mkopo: Usikubali mkopo kabla hujasoma na kuelewa kikamilifu masharti yote, ikiwemo kiwango cha riba, ada ya huduma, na muhimu zaidi, Kiwango cha Asilimia cha Riba ya Mwaka (KARM). Elewa adhabu za kuchelewa kulipa na jinsi zinavyoathiri jumla ya kiasi cha kurejesha. Kumbuka kuwa KARM ya 170% ni kubwa sana na inaweza kufanya mkopo kuwa ghali sana ikiwa haujarejeshwa kwa wakati.
• Linganisha na Njia Mbadala: Kabla ya kuchagua tzcash, chunguza chaguo zingine za mikopo. Je, kuna benki nyingine zinazotoa mikopo kwa masharti nafuu zaidi? Je, unaweza kukopa kutoka kwa SACCOS, vikundi vya VICOBA, au jamaa na marafiki kwa masharti bora? Kulinganisha kutakusaidia kufanya uamuzi wenye faida zaidi.
• Hakikisha Uwezo wa Kulipa kwa Wakati: Mikopo ya kidijitali ina adhabu kali za kuchelewa. Hakikisha una mpango madhubuti wa jinsi utakavyorejesha mkopo kwa wakati. Kuchelewa kulipa kunaweza kuongeza sana gharama ya mkopo na kuharibu historia yako ya mikopo, na hivyo kuathiri uwezo wako wa kupata mikopo mingine baadaye.
• Zingatia Faragha ya Data: Programu za mikopo ya kidijitali mara nyingi hupata ufikiaji wa data yako ya simu, ikiwemo SMS za kifedha. Hakikisha unaelewa jinsi taarifa zako zinavyotumika na kulindwa. Jihadhari na programu zinazoomba ruhusa zisizo za lazima.
• Usikope Zaidi ya Uwezo Wako: Kikomo cha mkopo kinaweza kuongezeka kulingana na historia yako ya ulipaji, lakini usikope tu kwa sababu unaweza. Kopa kiasi unachohitaji na unachoweza kurejesha bila kukabiliana na matatizo ya kifedha.

Kwa kuzingatia ushauri huu, waombaji wataka wanaweza kutumia huduma za tzcash kwa hekima na kuepuka mitego ya madeni yanayoweza kuwa mzigo mkubwa. Mikopo ya kidijitali ni nyenzo muhimu, lakini inahitaji uangalifu na usimamizi mzuri wa kifedha.